G‘AZNAVIYLAR DAVLATIDA HARBIY TASHKILOT
Keywords:
Mahmud G‘aznaviy, sipohsolor, g‘ulomlar, g‘oziylar, daylamiylar, hojib, Lashkari bozorg, arablar, hindlar, kurdlarAbstract
G‘aznaviylar davlati X asrda Somoniylar tarkibidan ajralib chiqib mustaqil davlat sifatida shakllandi. Davlat shakllanishi jarayonida armiyaga ham alohida e’tibor qaratildi. Xususan, Mahmud G‘aznaviy davrida muntazam qo‘shin tuzildi. Qo‘shin tuzishda Somoniylar, Forslar, Buyidlar sulolalari an’anasidan foydalandi. Qo‘shin turli joylardan kelgan, o‘z davrining mohir askarlaridan tuzildi. Ushbu davr uchun munosib tarzda qurollantirildi, ulov-aslaha bilan ta’minlandi. Shuningdek, jangda ustuvorlikni ta’minlash maqsadida fillardan foydalanildi. Tuzilgan muntazam qo‘shin natijasi o‘laroq, G‘aznaviylar o‘z davrining markazlashgan va kuchli davlatiga aylan oldi.
References
C. E. Bosworth, The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern India, 994– 1040, New Delhi: Munshiram Manoharlal, 1992
Янь Миньцзя, Аббасидские и саманидские военные институты как исторический контекст для Газнавидов, РУДН. cерия: всеобщая история. 2020. Т. 12. № 3
Terzi Mustafa Zeki, Ordu, İ.A., Türk Diyanet Vakfı Yayınları, C. 33, İstanbul 2007
Merçil Erdoğan, Sipehsâlâr: II. Gazneliler, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. XXVI, S. 2, 2011
Palabıyık. M. H. Valilikten İmparatorluğa Gazneliler Devlet ve Saray Teşkilatı, Araştırma Yayınları, Ankara 2002.
Nizomulmulk, Siyosatnoma, Toshkent, Yangi asr avlodi 2008.
Ebu’l-Fazl Muhammed B. Hüseyin-i Beyhakî, Târîh-i Beyhakî, Terc. Necati Lugal, Hzr. Hicabi Kırlangıç, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2019.
Kaushik Roy, Military manpower, armies and warfare in South Asia, London 2013, 38 p
Nuhoğlu Güller, Beyhaki Tarihi’ne göre Gaznelilerde devlet teşkilatı ve kültür, İstanbul 1995.
C. E. Bosworth, The Titulature of the Early Ghaznavids, Oriens, XV 1962.
Cihan Piyadeoğlu, Gazneliler ve Büyük Selçuklular’da Filin Kullanılmasına Dair Bazı Tespitler, XI. Milli Türkoloji Kongresi Bildirileri Cilt 2, 11-13 Kasim 2014.
